|
|
Raport o sytuacji polskich rodzin3.4. Opieka nad matką i dzieckiemOgólnymi, powszechnie stosowanymi miernikami jakości opieki zdrowotnej nad matką i dzieckiem są: współczynnik zgonów niemowląt, współczynnik zgonów okołoporodowych matek oraz wskaźnik urodzeń noworodków z niską wagą (poniżej 2500 g). Wszystkie one charakteryzują się w Polsce tendencją malejącą, lecz ich poziom jest wciąż wysoki w porównaniu z krajami Europy Zachodniej. I tak na przykład poziom współczynnika zgonów niemowląt, mierzonego liczbą zgonów na 1000 urodzeń żywych, mimo ponad dziesięciokrotnego zmniejszenia się w okresie powojennym do 12,2 w roku 1996, był w Polsce jeszcze około dwukrotnie wyższy niż w większości krajów OECD. 29 Wyższa jest umieralność noworodków płci męskiej (13,4) niż żeńskiej (10,9) i jest też ona większa w miastach (12,7) niż na wsi (11,7). Najwyższe współczynniki zgonów niemowląt występują w województwach: jeleniogórskim (14,7), wrocławskim (14,0), ciechanowskim (14,1) i katowickim (14,0). Relatywnie wysoką umieralność niemowląt kształtuje przede wszystkim wciąż duża liczba zgonów okołoporodowych (13,6 ), wyższa w miastach (14,0) niż na wsi (13,7). Jest ona największa w województwach jeleniogórskim (18,6), opolskim (16,3) i ciechanowskim (16,2). 30 Wysoki jest wciąż w Polsce odsetek noworodków o niskiej wadze urodzeniowej (poniżej 2500 g), wynoszący 6,9%, a w miastach - 7,3%. Wtej grupie noworodków występuje około 70% zgonów okołoporodowych. Wysoki wskaźnik urodzeń noworodków z niską wagą urodzeniową jest spowodowany nieodpowiednim stylem życia kobiet ciężarnych (palenie papierosów, nieodpowiednie odżywianie się w okresie ciąży, nieodpowiednie warunki życia czy pracy, zanieczyszczenie środowiska itp.). Wciąż wysoki jest także w Polsce odsetek ciąż i porodów z powikłaniami. Przy bardzo spadającej liczbie urodzeń stanowią one przyczynę aż 12% hospitalizacji kobiet w szpitalach publicznych. Wszystkie kobiety w ciąży mają prawo do bezpłatnej systematycznej kontroli i opieki medycznej. Z opieki lekarskiej i kontroli przebiegu ciąży korzystają jednak nie wszystkie kobiety, zwłaszcza na wsi. W 1996 roku około 5 razy więcej porad udzielono kobietom ciężarnym w miastach niż na wsi, przy liczbie urodzeń w miastach wyższej tylko o 16%. Mimo że kobiety wiejskie korzystają także z porad w zakładach opieki zdrowotnej w miastach, 31 część z nich zbyt późno lub wcale nie poddaje się kontroli lekarskiej w okresie ciąży. Jeszcze większa rozpiętość pomiędzy miastem a wsią występuje w przypadku zgłaszania się kobiet do lekarza w pierwszych miesiącach ciąży (do 3 miesięcy ciąży). Niezbędna jest więc, zwłaszcza na wsi, edukacja kobiet i młodych małżeństw w zakresie potrzeby kontroli i opieki lekarskiej nad kobietą oczekującą dziecka. Kobiety aktywne zawodowo mają także ustawowo zapewnioną ochronę prawną i socjalną w okresie ciąży i po połogu. Obejmuje ona: - gwarancję zatrudnienia i wynagrodzenia, - zakaz zatrudniania przy pracach szczególnie uciążliwych i szkodliwych dla zdrowia, - zakaz zatrudniania w godzinach nadliczbowych i w porze nocnej, delegowania poza stałe miejsce pracy, - prawo pracownic karmiących piersią do dwóch półgodzinnych przerw ( w ciągu dnia) wliczonych do czasu pracy, - opiekę medyczną w miejscu pracy, zgodną z postanowieniami Kodeksu pracy. System ochrony macierzyństwa kobiet pracujących sprzyja ochronie zdrowia i stanowi jeden z elementów opieki nad matką i dzieckiem. W polskiej statystyce medycznej brak jest niestety pełnej informacji na temat badań profilaktycznych kobiet. Z nielicznych dostępnych na ten temat danych wynika, że odsetek kobiet poddających się badaniom cytologicznym lub cytohormonalnym jest bardzo niski. 32 Niedostateczna profilaktyka i późne wykrycie choroby nowotworowej, np. raka sutka czy narządów rodnych, stwarzają małe szanse na wyleczenie kobiety. PRZYPISY 29 Zobacz: Załączniki, tablica 3.10. 30 Zobacz: Załączniki, tablica 3.11. 31 Brak odpowiednich danych statystycznych w tym zakresie. 32 Rocznik Statystyczny Ochrony Zdrowia 1997, GUS, Warszawa 1998. | ||
© Departament Spraw Rodziny |