|
Program Polityki Prorodzinnej PaństwaKierunek II - Poprawa kondycji finansowej rodzinOstatnie lata przynoszą systematyczny wzrost poziomu życia społeczeństwa. Jednakże obok widocznych oznak poprawy sytuacji finansowej przeciętnej rodziny, nadal znaczna część z nich żyje w bardzo trudnych warunkach. Jest to tym bardziej niepokojące, że w dużej mierze dotyczy rodzin wielodzietnych i rozwojowych. Rodziny te nierzadko dotknięte są bezrobociem, które stanowi główną przyczynę trudnej sytuacji materialnej wielu z nich. Zagrożenie trwałym ubóstwem zwiększa się w przypadku zamieszkiwania tych rodzin w małych miasteczkach i na wsiach. Wobec takiej sytuacji troska państwa o zapewnienie rodzinom materialnych warunków rozwoju będzie podążała w dwóch kierunkach, których jednoczesna realizacja pozwoli uniknąć drastycznych kosztów społecznych:
Podstawą utrzymania rodziny powinna być jej aktywność, przede wszystkim zawodowa. Dlatego najważniejszym zadaniem jest stworzenie każdej rodzinie warunków umożliwiających utrzymanie się z własnej pracy. W tym celu konieczne jest przede wszystkim:
Powyższe działania powinny motywować rodziny do zwiększonego zaangażowania i wysiłku celem osiągnięcia możliwie najlepszych efektów ekonomicznych. Jednocześnie konieczne jest zapewnienie bezpieczeństwa socjalnego rodzinom, które nie posiadają własnych dochodów, bądź też dochody te nie są wystarczające dla prawidłowego funkcjonowania rodziny. W szczególności pomoc kierowana będzie do rodzin wielodzietnych, niepełnych, z osobami niepełnosprawnymi, starszymi oraz przewlekle chorymi. Obecnie funkcjonuje wiele świadczeń socjalnych adresowanych do rodziny w różnych fazach jej rozwoju. Zostanie dokonany przegląd owych świadczeń pod kątem ich efektywności i właściwego adresowania. Ocena dotychczasowych świadczeń pozwoli przystąpić do konstrukcji sieci socjalnej, uwzględniającej zarówno potrzeby społeczne, jak i możliwości finansowe państwa. Część aktualnie realizowanych świadczeń będzie dość istotnie zmodyfikowana. Zweryfikowane zostaną zarówno zakres, jak i wysokość świadczeń pieniężnych oraz rzeczowych. Podjęte zostaną prace nad koncepcją dochodu gwarantowanego. Zagadnienie to wymaga wielu ekspertyz i konsultacji społecznych. Jego ewentualne wdrożenie musi być poprzedzone analizą obowiązujących rozwiązań w zakresie świadczeń społecznych i oceną ich efektywności oraz uzależnione od możliwości budżetu państwa. W pierwszym rzędzie analizą powinny zostać objęte osoby starsze nie posiadające dochodów oraz o najniższych emeryturach i rentach, całkowicie niezdolne do pracy etc. Pilnym zadaniem jest określenie jednolitych zasad ustalania wysokości dochodu uprawniającego do świadczeń w rodzinach rolników. Obecnie wysokość tego dochodu określana jest różnie dla różnych potrzeb, np. inaczej dla zasiłków z pomocy społecznej, inaczej dla zasiłków rodzinnych. Zmiana będzie jednak możliwa dopiero wówczas, gdy ukończone zostaną prace nad objęciem gospodarstw rolnych obowiązkiem prowadzenia rachunkowości rolnej oraz działania związane z wprowadzeniem podatku dochodowego w rolnictwie. Jednocześnie nadal będą rozwijane różnorodne formy środowiskowej pomocy rodzinie, głównie w zakresie organizowania opieki nad osobami niepełnosprawnymi, starszymi i przewlekle chorymi. Rozwijane i doskonalone będzie specjalistyczne poradnictwo rodzinne, adresowane przede wszystkim do rodzin dotkniętych przemocą, mających trudności wychowawcze i inne problemy. W każdym powiecie utworzone zostało Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, które ściśle współpracuje z ośrodkami pomocy społecznej w gminach. Do najpilniejszych zadań z zakresu pomocy socjalnej rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej należy zaliczyć wydłużenie okresu pobierania zasiłku przez kobiety w ciąży i osoby wychowujące dziecko, których trudna sytuacja materialna uprawnia do korzystania z tej formy pomocy, a także zwiększanie wymiaru urlopu macierzyńskiego. Szczególnie niepokojąca jest sytuacja rodzin wiejskich. Rośnie udział osób bezrobotnych zamieszkałych na wsi wśród ogółu zarejestrowanych bezrobotnych. Złą sytuację zatrudnieniową na wsi pogłębia istnienie w rolnictwie znacznego bezrobocia ukrytego. Bezrobocie na wsi jest zjawiskiem bardziej trwałym niż bezrobocie w mieście i trudniejszym do ograniczenia. Dzieje się tak z uwagi na niewielką liczbę podmiotów gospodarczych tworzących wiejski rynek pracy, zubożenie wsi ograniczające zakres działalności gospodarczej i handlowej oraz niski poziom wykształcenia i kwalifikacji zawodowych ludności wiejskiej. Szczególnie niebezpieczne w skutkach jest bezrobocie wśród pracowników byłych PGR-ów, silnie skoncentrowane lokalnie, długotrwałe i tym samym stanowiące realne zagrożenie dla rozwoju ich rodzin. Świadomość tej sytuacji była przyczyną przyjęcia przez Rząd już w kwietniu 1998 r. "Średniookresowej strategii rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich". Jednym z priorytetów nowej polityki rolnej jest poprawa sytuacji dochodowej rolników oraz poprawa warunków życia i pracy mieszkańców wsi. Realizacja tych celów polegać będzie na jednoczesnym stosowaniu instrumentów o charakterze ekonomicznym, organizacyjnym i socjalnym. Głównym wyzwaniem stojącym przed polskim rolnictwem jest bowiem jego restrukturyzacja, sprowadzająca się - w znacznej mierze - do ograniczenia liczby ludności, dla której rolnictwo stanowi główne źródło utrzymania. Będzie się to odbywać nie tylko w wyniku zmniejszania liczby gospodarstw rolnych, przy jednoczesnym zwiększeniu ich obszaru, ale także poprzez pozyskiwanie przez rodziny użytkujące gospodarstwa rolne, dochodów z dodatkowej pracy lub pozarolniczej działalności gospodarczej. Elementem wpływającym na poprawę kondycji finansowej rodzin będzie również realizacja polityki konsumenckiej, mającej na celu ochronę interesów ekonomicznych konsumentów, a zatem także ich sytuacji rodzinnej. | ||
© Departament Spraw Rodziny |