Raport o sytuacji polskich rodzin1.4.2. Urodzenia pozamałżeńskieOd początku transformacji urodziło się w Polsce ogółem 264,5 tys. dzieci pozamałżeńskich, w tej liczbie ponad dwie trzecie (67,7%) urodzeń przypadło na miasta. W całym analizowanym okresie liczba urodzeń pozamałżeńskich systematycznie rosła od poziomu 32 779 w roku 1989 do 43 548 w osiem lat później. Względny przyrost absolutnej liczby urodzeń w badanym okresie wynosił dla Polski ogółem 32,9% i minimalnie różnił się w przekroju miasto - wieś. Z roku na rok liczba urodzeń pozamałżeńskich wzrastała średnio o około 4%. Udział urodzeń pozamałżeńskich wśród ogółu urodzeń żywych systematycznie wzrastał od poziomu 5,8% w roku 1989 do 10,2% w 1996 roku. W całym okresie objętym analizą odsetek w mieście był niemal dwukrotnie większy niż na wsi: w pierwszej grupie zmieniał się od 7,3% do 12,8%; w drugiej - od 4,1% do 7,8%. Znacząca część urodzeń, w tym również pozamałżeńskich, przypada na nastoletnie matki. Najczęściej są one następstwem niezamierzonych poczęć, spowodowanych przedwczesnym podejmowaniem współżycia seksualnego oraz niskim poziomem wiedzy seksualnej wśród młodzieży. Niezamierzona ciąża prowadzi do licznych dramatów przeżywanych przez młodych ludzi, a nierzadko dzieci urodzone poza małżeństwem wkrótce powiększają grupę sierot społecznych. 1.4.3. Kalendarz urodzeń Wiele krajów europejskich i innych krajów rozwiniętych doświadcza zjawiska znaczącego wzrostu wieku kobiety w momencie rodzenia pierwszego dziecka. Notowane trendy są związane z opóźnianiem zawierania pierwszego małżeństwa w wyniku konkubinatów, poprzedzających zawarcie pierwszego małżeństwa. Polska, jak dotąd, nie należy do krajów wspomnianej grupy. Niemniej istnieje szereg przesłanek wskazujących na wpływ zachodnich wzorców na postawy i zachowania małżeńskie i rodzicielskie dwudziestolatków. Poziom mediany wieku kobiet w momencie rodzenia przez nie kolejnych dzieci w latach 1989-1996 zmieniał się minimalnie, wykazując lekką tendencję spadkową. W 1989 roku połowa kobiet rodzących była w wieku poniżej 26,1 roku, w 1996 wiek środkowy spadł do poziomu 25,9 roku. Mediana wieku w mieście była o około jednego roku wyższa niż na wsi. W pierwszej grupie nastąpił spadek wielkości z 26,6 roku na początku analizowanego okresu do 25,3 roku na koniec okresu. W subpopulacji drugiej mediana utrzymywała się na niemal niezmienionym poziomie, wahając się od 25,4 w roku 1991 do 25,8 roku w pięć lat później. Z zestawienia środkowego wieku kobiet z kolejnością rodzonych przez nie dzieci wynika, że o ile w przypadku dziecka pierwszego i drugiego zmiany poziomu mediany są minimalne i trudno jest określić jednoznacznie ich kierunek, o tyle przy dziecku trzecim występuje systematyczny, powolny wzrost poziomu wieku. Przyrost mediany w analizowanym okresie wyniósł 0,5 roku i nie różnił się w przekroju miasto - wieś. |
© Departament Spraw Rodziny |