|
|
Raport o sytuacji polskich rodzin4.7. Przemoc i agresja wśród dzieci i młodzieży4.7.1. Przemoc w rodzinie Ogólnie przyjmuje się, że jedną z przyczyn agresji wśród młodych może być sytuacja wdomu rodzinnym. Spośród ankietowanych uczniów 19 96% potwierdziło, że rodzice reagują na ich złe zachowania. Są to głównie reakcje werbalne (prośby, rozmowy, tłumaczenia, przekonywanie, wymówki, kłótnie, zakazy, nakazy, groźby), a znacznie rzadziej kary fizyczne. W tablicy 4.15 przedstawiono podawane przez uczniów trzy najczęściej stosowane przez ich rodziców metody wychowawcze. 20 TABLICA 4.15. Reakcje rodziców na złe zachowania dzieci
Analiza tablicy 4.15 prowadzi do wniosku, że rodzice najczęściej uciekają się do rozmów (74% łącznych wskazań), tłumaczenia i przekonywania (68%), próśb (38%) oraz zakazów i nakazów (30%). Wyraźnie dominują formy reagowania określone jako łagodne. Kłótnie i awantury występują znacznie rzadziej (13% łącznych wskazań). Kary fizyczne obejmują łącznie 5% wskazań (w tym po 0,6% w pierwszym i w drugim wskazaniu). W ankiecie nie stwierdzono nasilenia tych kar, częstości powtarzania itp. Trudno też ocenić, czy stosowane kary miały charakter wychowawczy oraz na ile stopień kar przekraczał zakres uznawany za wychowawczy. W poszukiwaniu źródeł agresji zapytano uczniów o akty przemocy w rodzinie; przemoc została podzielona na werbalną (kłótnie i awantury) oraz fizyczną (rękoczyny). 21 Wyniki przedstawiają rys. 4.9 i 4.10. RY S. 4.9. Przemoc werbalna w rodzinie RY S. 4.10. Przemoc fizyczna w rodzinie Większość respondentów (76%) zaprzecza istnieniu przemocy fizycznej w rodzinie. Natomiast 12% uczniów przyznaje, że takie wypadki mają miejsce czasami, a 4% uczniów zdecydowanie przyznaje się do ich istnienia. W tym kontekście warto przytoczyć statystyki policyjne, z których wynika, iż w latach 1995-1997 interwencje domowe dotyczące przemocy podejmowane przez funkcjonariuszy przedstawiały się następująco: 22 1995 - 920989 1996 - 947651 1997 - 1163160 Znaczny wzrost zarejestrowanych przypadków w ostatnim roku może wynikać ze szczególnego uwrażliwienia funkcjonariuszy na ten problem, m.in. poprzez akcję "Niebieskie Karty". Nie można jednak wykluczyć, że wzrost tych interwencji wynika również z nasilenia się zjawiska przemocy w rodzinie. 4.7.2. Agresja i grupy przestępcze Z badań ankietowych wynika, że słowo "agresja" kojarzy się młodym głównie z formami napaści fizycznej (bicie, kopanie) - 57% ankietowanych. W 29% przypadków młodzież kojarzy agresję z przymusem, wymuszaniem i zastraszaniem związanym z korzyściami praktycznymi. Jako odrębną grupę ankietowani wskazywali agresję wynikającą z nudy i bezmyślności, chęci wyżycia się, zrobienia czegoś dla hecy lub zabawy kosztem innych (9,5% przypadków). 23 Tablica 4.16 pokazuje miejsca i okoliczności, gdzie młodzież zetknęła się z agresją (każdy ankietowany wskazywał 3 miejsca). TABLICA 4.16. Miejsca, gdzie młodzi spotykają agresję
Z tablicy wynika, że stadiony piłkarskie i ulica to główne miejsca, gdzie młodzi spotykają się z agresją (odpowiednio 69,0% i 63,4%). Warto zauważyć, że bardzo duży odsetek młodzieży wskazuje wysoki poziom agresji w filmach i w grach komputerowych (52,7%) oraz na koncertach muzyki młodzieżowej (26%). Nowym zjawiskiem są grupy przestępcze w szkole i w miejscu zamieszkania, jakkolwiek ponad 70% młodych uważa, że nie są one obecne w ich szkole. Zdaniem badanych celem tych grup jest przede wszystkim: dokuczanie innym (80,7% wskazań), niszczenie otoczenia (64,7%), bicie innych uczniów (61,7%), wymuszanie pieniędzy (27,5%) i terroryzowanie otoczenia (23,7%). Obecność młodzieżowych grup przestępczych w miejscu zamieszkania potwierdza 18% młodych, a 74% uważa, że ich nie ma. Ponadto 92% ankietowanych uczniów sądzi, że w szkole nie ma grup sprzedających narkotyki, a ich obecność potwierdza 4%. Opinie badanych o grupach przestępczych i poczuciu bezpieczeństwa przedstawiają rys. 4.11 do 4.13. RY S. 4.11. Obecność grup przestępczych w szkole RY S. 4.12. Obecność grup przestępczych w miejscu zamieszkania RY S. 4.13. Poczucie bezpieczeństwa młodych w domu, w szkole i w miejscu zabawy (dom - 95,8%, szkoła - 80,9%, miejsce zabawy - 78,5%) PRZYPISY 20 Rada ds. Rodziny przy Wojewodzie Katowickim..., op. cit. 21 Rada ds. Rodziny przy Wojewodzie Katowickim..., op. cit. 22 Komenda Główna Policji: Analiza za rok 1997 dotycząca demoralizacji i przestępczości nieletnich, luty 1998. 23 Rada ds. Rodziny przy Wojewodzie Katowickim..., op. cit. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
© Departament Spraw Rodziny | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||