Program Polityki Prorodzinnej Państwa

Kierunek VIII - Pomoc rodzinom zagrożonym dysfunkcjami

Rodziny dysfunkcyjne i zagrożone dysfunkcjami potrzebują kompleksowej pomocy, skierowanej do wszystkich ich członków,
we wszystkich sferach życia. Celem pomocy winno być przezwyciężenie trudności i usamodzielnienie rodziny, poprzez ukazanie sposobów wyjścia z kłopotów i odpowiednie wsparcie materialne. Ukierunkowana pomoc stanie się bardziej efektywna i nie spowoduje bierności zainteresowanych oraz nie zachęci innych do stawiania siebie w podobnych sytuacjach.
Istnieją różne przyczyny dysfunkcji rodzin, przy czym w wielu rodzinach przyczyny te kumulują się. Szczególnym przykładem są liczne rodziny byłych pracowników państwowych gospodarstw rolnych, które wymagają w związku z tym specyficznej, wielokierunkowej pomocy. Długotrwały brak aktywności zawodowej rodziców, szerzący się alkoholizm, niesprzyjające warunki materialne ograniczają lub wręcz uniemożliwiają osiągnięcie odpowiedniego poziomu wykształcenia oraz ukształtowanie właściwych aspiracji życiowych młodego pokolenia. Szanse rozwoju intelektualnego dzieci i młodzieży z tych rodzin obniża ponadto brak przekazu właściwych wzorców wartości zarówno
w rodzinie jak i najbliższym środowisku.
Aby udzielanie właściwej pomocy rodzinom zagrożonym dysfunkcjami było możliwe, należy wprowadzić nowe formy i sposoby pomocy, przy uwzględnieniu wniosków z analizy dotychczasowych rozwiązań. Pomoc winna być wielozakresowa, świadczona przez instytucje o charakterze ponadresortowym (pomoc zdrowotna, materialna, wychowawcza, psychologiczna, lokalowa, prawna, pośrednictwo pracy itp). Zmienić się winien także tryb udzielania pomocy, począwszy od wczesnej interwencji kryzysowej. Świadczenia w tym zakresie należałoby realizować w domach zainteresowanych - na wzór pracy lekarza rodzinnego. Przygotowania do takich działań winny znaleźć odbicie w programach studiów wyższych i podyplomowych (wczesna profilaktyka, pomoc wielozakresowa itp).
Zmian potrzebuje także model placówek dla osób dysfunkcyjnych. Modernizacja tradycyjnej sieci placówek opiekuńczo-wychowawczych
i resocjalizacyjnych winna postępować w kierunku wielofunkcyjnej instytucji podejmującej m.in. projekty pracy z rodziną dysfunkcyjną i pracy w środowisku otwartym. Uzupełnieniem takiej działalności byłyby nowo powołane internaty o wzmożonej opiece dla młodzieży niepełnoletniej, pozostającej poza wpływem rodziców oraz placówek dla matek z dziećmi i dla uciekających przed przemocą domową.
Bardzo ważnym elementem pomocy rodzinom zagrożonym dysfunkcjami będzie dalszy rozwój i modernizacja sieci publicznego poradnictwa psychologiczno-pedagogicznego. Rozbudowa sieci tego poradnictwa prowadzona jest w kierunku rozwoju poradnictwa rodzinnego i młodzieżowego, zdolnego m.in. do nowych i intensywnych form pomocy rodzinie (np. system pomocy w środowisku domowym; ang. in-home service), pomocy dzieciom i młodzieży w środowisku otwartym (m.in. projekty działań wśród młodzieży przebywającej na ulicy czy w subkulturach młodzieżowych), pomocy nieletnim poprzez nowy system mediacji (projekty indywidualnej pracy pedagogicznej alternatywnej dla tradycyjnych środków sądowych). Należy także doskonalić zawodowo pracowników poradnictwa oraz uzupełniać wyposażenie poradni
w najnowsze metody diagnostyczne.
Ważnym elementem pracy z rodzinami dysfunkcyjnymi jest poprawa pracy sądów rodzinnych. W pierwszym rzędzie należy poprawić efektywność pracy sądów poprzez tworzenie warunków rozwoju zawodowego kadrze sędziowskiej, kuratorskiej, zakładów dla nieletnich i rodzinnych ośrodków diagnostyczno-konsultacyjnych. Czynnikami poprawy efektywności ich pracy winno być zwiększenie motywacji do pracy i szkolenia oraz zmiany w ustawodawstwie. Należy także zakończyć reformę kurateli sądowej, zmieniając jej charakter na zawodowo-społeczny. Działania takie winny zaowocować podniesieniem prestiżu sądów rodzinnych (zob. Kierunek XI - Ochrona prawna rodziny).





Dokumenty

© Departament Spraw Rodziny