|
|
Sprawozdanie dotyczące realizacji w Rzeczpospolitej Polskiej Konwencji o Prawach Dziecka w latach 1993-1998ROZDZIAŁ I KRAJ I LUDNOŚĆ1. Wskaźniki społeczno-gospodarcze Dochód na głowę mieszkańca Diagnoza sytuacji gospodarczej w latach 1993-1998 wskazuje, że Polska utrzymuje czołową pozycję wśród najszybciej rozwijających się krajów Europy. Produkt krajowy brutto Po trzech latach (1995-1997) wysokiego, zrównoważonego rozwoju mierzonego przyrostem produktu krajowego brutto równym około 6-7% rocznie, w pierwszym półroczu 1998 r. wzrost PKB wyniósł 5,9. W przeliczeniu na USD w 1997 r., PKB wyniósł 143,1 mld. Mimo zwolnienia tempa wzrostu, Polska nadal pozostaje jednym z najszybciej rozwijających się krajów, wiodącym wśród państw Europy Środkowej i Wschodniej; odrabiającym dystans dzielący ją od krajów Unii Europejskiej. Dochód na jednego mieszkańca W 1992 r. - pierwszym roku wzrostu gospodarczego w okresie transformacji - produkt krajowy brutto przypadający na jednego mieszkańca (według parytetu siły nabywczej) wynosił w Polsce 4,7 tys. USD, a w 1997 r. wzrósł do około 7 tys. USD, czyli o 31%. Stanowi to jednak tylko około 40% średniego poziomu PKB przypadającego na jednego mieszkańca w krajach UE. W przeliczeniu na jednego mieszkańca wielkości te wyglądały w latach 1993-1998 następująco:
Wskaźnik inflacji Przebieg procesów inflacyjnych wskazuje na zmniejszanie się z roku na rok dynamiki wzrostu cen. Ceny towarów i usług konsumpcyjnych (liczone w stosunku do roku poprzedniego - wskaźnik średnioroczny) w 1990 r. wzrosły o 585,8%; w 1991 r. o 70,3%, a w 1997 r. o 14,9%. W 1998 r. wskaźnik inflacji w stosunku do roku 1997 wyniósł 11,8%. Decydujący wpływ na zmniejszenie się inflacji mają relatywnie niskie ceny żywności, napływ towarów konsumpcyjnych z importu hamujący wzrost cen krajowych, przy ciągle wysokim wskaźniku cen usług. Obniżający się wskaźnik inflacji daje poczucie rosnącej stabilizacji sferom gospodarczym, a ludności - poczucie bezpieczeństwa socjalnego. Zadłużenie zagraniczne Istotnym problemem pozostaje zadłużenie zagraniczne Polski. W końcu 1997 r. ogólne zadłużenie kraju wynosiło 38,5 mld USD, a w końcu 1998 r. wynosiło 42,7 mld USD. Jednak w przeliczeniu na jednego mieszkańca zadłużenie Polski jest niższe niż w niektórych krajach Europy Środkowej. Na przykład w 1998 r. wynosiło ono w Polsce 1.104 USD, podczas gdy w 1996 r. na Węgrzech 2710 USD, w Słowenii 2000 USD, w Czechach 1963 USD. Wskaźnik bezrobocia Od połowy1994 roku bezrobocie zmalało w sposób znaczący. W 1993 r. stopa bezrobocia wynosiła 16,4%, a w grudniu 1998 r. spadła do 10,4%. Lata 1993-98, pod względem kształtowania się bezrobocia, można podzielić na dwa okresy: - pierwszy trwający do połowy 1994 r., charakteryzował się tendencją wzrostową bezrobocia, które osiągnęło rekordowy poziom blisko 3 milionów osób. Sytuacja ta spowodowana była przekształceniami polskiej gospodarki, koniecznością dostosowania jej do wymogów gospodarki rynkowej. - drugi rozpoczął się w sierpniu 1994 r. i charakteryzował się dynamicznym spadkiem bezrobocia. W końcu grudnia 1998 r. liczba bezrobotnych wyniosła 1831,4 tys. osób, czyli zmniejszyła się o 1058,2 tys. osób (tj. o 37%) w porównaniu z końcem grudnia 1993 r. Przyczyną zaistniałej sytuacji była z jednej strony poprawa wyników gospodarczych kraju, przejawiających się m.in. wysokim tempem wzrostu gospodarczego (w 1998 r.- PKB wzrósł o 4,8%,), co spowodowało wzrost popytu na pracę, z drugiej strony - prowadzenie przez państwo aktywnej polityki społecznej, polegającej m.in. na wprowadzeniu w życie nowych rozwiązań prawnych oraz instrumentów, których głównym celem była aktywizacja bezrobotnych. Dane dotyczące bezrobocia - stan na dzień 31 grudnia:
Wskaźnik umiejętności pisania i czytania W latach dziewięćdziesiątych notuje się w Polsce znaczne poszerzenie zakresu kształcenia. Wynika to zarówno z procesów demograficznych, jak i ze wzrostu aspiracji edukacyjnych ludności. Wskaźniki skolaryzacji, które są miarą powszechności nauczania, wskazują systematyczny wzrost uczących się w wieku 15-18 lat (wzrost z 80% w roku szkolnym 1990/91 do 88% w 1998/99) i w grupie 19-24 lata w szkolnictwie wyższym (odpowiednio wzrost z ok.13% do 34%). Ponad dwu i półkrotny wzrost wskaźnika skolaryzacji w szkolnictwie wyższym w latach 1990-1998 wpłynął na zmniejszenie dystansu dzielącego w tej dziedzinie Polskę od wielu krajów zachodnich. 2. Informacje dotyczące ludności Według danych statystyki bieżącej w grudniu 1998 r. liczba ludności Polski wyniosła 38 667 tys., w tej liczbie 51,4% stanowiły kobiety. Udział mieszkańców miast wynosił 61,9%. Średnio co czwarta osoba była w wieku poniżej 18 lat, w tym co piąta nie ukończyła 15 lat. Przeciętnie 60 osób na 100 stanowiły osoby w wieku 20-64 lata, pozostałe 12% ludności w wieku 65 lat i więcej. Dokładne dane o stanie i strukturze liczby ludności oraz dynamice zmian w latach 1993-1998 prezentują tabele poniżej: Struktura ludności według wieku i miejsca zamieszkania w tysiącach:
Struktura ludności w odsetkach ogółu ludności według miejsca zamieszkania:
Struktura ludności w odsetkach ogółu:
W 1998 r. zawarto w Polsce 209,4 tys. małżeństw, co oznacza nieznaczny wzrost w stosunku do roku poprzedniego. W wyniku rozwodu rozpadło się 45,2 tys. par. Liczba urodzeń żywych obniżyła się do poziomu poniżej 400 tys. W 1998 r. przyszło na świat 396,5 tys. dzieci, co w przeliczeniu na jedną kobietę w wieku 15-49 lat daje współczynnik dzietności równy zaledwie 1,43. Znaczący spadek tego współczynnika z poziomu 1,85 w 1993 r.jest spowodowany głównie obniżaniem się cząstkowych współczynników płodności, mierzonych liczbą urodzeń żywych na 1000 kobiet w wyodrębnionych grupach wieku. Współczynniki płodności, tj. urodzenia żywe na 1000 kobiet:
Pozytywnym zjawiskiem jest wydłużanie się przeciętnego dalszego trwania życia. Wyniosło ono 68,9 roku dla mężczyzn oraz 77,3 roku dla kobiet, co w porównaniu do 1993 roku stanowiło wzrost odpowiednio o 2,2% oraz o 1,7%. Liczba zgonów w przeliczeniu na 1000 ludności wyniosła 9,7 w tym w grupie niemowląt 9,5 zgonów w przeliczeniu na 1000 dzieci żywo urodzonych. W ujęciu względnym spadek współczynnika zgonów niemowląt w stosunku do 1993 roku wyniósł 38,7%. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
© Departament Spraw Rodziny | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||