Sprawozdanie Rady Ministrów z realizacji w roku 1998 Ustawy z dnia 7 stycznia 1993 roku "O planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży"

Rozdział IV. Kształcenie i wychowanie młodzieży

Art. 4. 1. Do programów nauczania szkolnego wprowadza się wiedzę o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji.

1. Zmiany legislacyjne

W celu realizacji powyższego zapisu Minister Edukacji Narodowej wydał zarządzenie Nr 17 z dnia 19 września 1997 r. w sprawie wprowadzenia do nauczania szkolnego oraz zakresu treści programowych przedmiotu "Wiedza o życiu seksualnym człowieka". (Dz. Urz. MEN Nr 8 z dnia 25 września 1997r., poz. 37).
Decyzją ówczesnego Ministra Edukacji Narodowej wdrożenie przedmiotu zostało przesunięte na dzień 1 stycznia 1998 r. Na wykonanie tego zadania Ministerstwo Edukacji Narodowej zaplanowało wówczas na rok budżetowy 1998 kwotę 51 milionów zł. Została ona na wniosek Parlamentu i Rządu zmniejszona do 25 milionów zł, co spowodowało konieczność analizy i weryfikacji wyżej wymienionego zarządzenia.
W styczniu 1998 r. Minister Edukacji Narodowej, w porozumieniu z Pełnomocnikiem Rządu do Spraw Rodziny, powołał Zespół Opiniodawczo - Doradczy do Spraw Wprowadzenia Przedmiotu "Wiedza o życiu seksualnym człowieka" do Nauczania Szkolnego. Zadaniem Zespołu było przygotowanie projektu rozporządzenia, będącego wykonaniem delegacji zawartej w art. 4 ust. 3 ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży.
21 kwietnia 1998 r. Minister Edukacji Narodowej podpisał rozporządzenie w sprawie wprowadzenia do nauczania szkolnego przedmiotu "Wiedza o życiu seksualnym człowieka" oraz zakresu jego treści programowych (Dz. U. Nr 58, poz. 369 z dnia 12 maja 1998 r.). Jednocześnie utraciło moc zarządzenie Nr 17 Ministra Edukacji Narodowej z dnia 19 września 1997 r.
W styczniu 1998 r. grupa parlamentarzystów wniosła do laski marszałkowskiej projekt ustawy o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży, proponując skreślenie ust. 2 i zmianę ust. 3 w art. 4, uzasadniając, że zgodnie z zapisem ustawy o systemie oświaty Minister Edukacji Narodowej określa podstawy programowe kształcenia ogólnego i ustala nazwy przedmiotów. Rada Ministrów po zapoznaniu się z projektem wniesionym przez parlamentarzystów również uznała za uzasadnione dokonanie nowelizacji.
W dniu 16 grudnia 1998 r Sejm przyjął ustawę zmieniającą ustawę o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży. W wyniku nowelizacji skreślono ust. 2 w art. 4 powyższej ustawy, który ustalał nazwę przedmiotu: "Wiedza o życiu seksualnym człowieka".
Obok treści rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 kwietnia 1998 r. w sprawie wprowadzenia do nauczania szkolnego przedmiotu "Wiedza o życiu seksualnym człowieka", Zespół Opiniodawczo - Doradczy do Spraw Wprowadzenia Przedmiotu "Wiedza o życiu seksualnym człowieka" do Nauczania Szkolnego opracował:
- załącznik do rozporządzenia: zadania szkoły i treści programowe dla przedmiotu w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych,
- standardy kursów kwalifikacyjnych (250 godzinnych) dla kształcenia nauczycieli wychowania prorodzinnego i seksualnego: bloki przedmiotowe z zakresem treści programowych, literaturę przedmiotu, siatkę godzin,
- tekst deklaracji dla rodziców, pisemnej zgody na uczęszczanie ich dziecka na zajęcia z przedmiotu "Wiedza o życiu seksualnym człowieka",
- zestaw książek dla uczniów oraz materiałów, programów i scenariuszy dla nauczycieli wymienionego wyżej przedmiotu,
- treści programowe zajęć edukacyjnych "Wychowanie do życia w rodzinie" - do "Podstawy programowej kształcenia ogólnego" w zreformowanej szkole.

2. Wdrażanie rozwiązań prawnych

- przygotowanie kadry
Wprowadzenie do szkół przedmiotu "Wiedza o życiu seksualnym człowieka" wymagało powołania wojewódzkich nauczycieli - konsultantów, którzy kierowaliby pracami wdrożeniowymi. Głównym zadaniem konsultantów było szybkie przygotowanie kadry nauczycielskiej.
W celu doskonalenia i dokształcania na kursy kwalifikacyjne w 49 województwach zgłosiło się 4.488 nauczycieli, z których przyjęto 2.610 nauczycieli różnych specjalności. Ministerstwo Edukacji Narodowej na dofinansowanie kursów kwalifikacyjnych przeznaczyło kwotę w wysokości 484.000 zł.
Z informacji zebranych przez nauczycieli - konsultantów wynika, że w październiku 1998 r. na 28.130 szkół było 1.134 nauczycieli z pełnymi kwalifikacjami (ukończone studia podyplomowe) do prowadzenia przedmiotu "Wiedza o życiu seksualnym człowieka". Liczba ta w końcu roku szkolnego 1998/99 wzrosła do około 5.000 nauczycieli (2.610 osób, które ukończyły kursy kwalifikacyjne i około 1.300 absolwentów 16 wyższych uczelni prowadzących obecnie studia podyplomowe w tej specjalności).
Ponadto Ministerstwo Edukacji Narodowej w porozumieniu z Ministerstwem Zdrowia i Opieki Społecznej w ramach realizacji Krajowego Programu Zapobiegania HIV i Opieki nad Chorymi na AIDS organizowało systematyczne kursy dla nauczycieli - specjalistów z certyfikatem uprawniającym do kaskadowego szkolenia kadry nauczycielskiej w zakresie profilaktyki HIV/AIDS.

- pomoce naukowe i środki dydaktyczne
Ministerstwo Edukacji Narodowej w ramach środków: zadania edukacyjne - przeznaczyło kwotę w wysokości 500.000 zł. na zakup pomocy naukowych niezbędnych do realizacji przedmiotu "Wiedza o życiu seksualnym człowieka", które zostały wpisane do rejestru środków dydaktycznych:
- plansze "Poznaj siebie" (anatomia i fizjologia rozrodu człowieka). Pomoc do szkół podstawowych i ponadpodstawowych (1.320 szt.)
- przeźrocza "Mama, Tata, ja i ..." wraz z komentarzem dydaktycznym dla uczniów V klas szkół podstawowych (700 szt.)
- foliogramy "Bez ryzyka". Program profilaktyki HIV/AIDS - komplety nauczycielskie (500 szt.).
- modele "Jak powstałem" (fazy rozwoju prenatalnego człowieka). Dla szkół podstawowych i szkolnictwa specjalnego (1.100 szt.)
- przeźrocza "Medyczne podstawy NPR" dla szkół ponadpodstawowych (1.250 szt.)
- scenariusze zajęć do realizacji przedmiotu "Wiedza o życiu seksualnym człowieka" (1400 szt.)

Ponadto, staraniem Ministerstwa Edukacji Narodowej, wyprodukowany został serial pt.: "Ja - Ty - My", złożony z 30 wideofilmów w 3 częściach oraz 3 filmy zawierające komentarze metodyczne i merytoryczne:
- cz. I "W drodze ku dorosłości" - 10 wideofilmów dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjum,
- cz. II "Wybierzmy razem" - 10 wideofilmów dla uczniów gimnazjum i szkół ponadpodstawowych,
- cz. III "Małżeństwo - rodzina" - 10 wideofilmów dla uczniów szkół ponadpodstawowych.

- integracja działań wychowawczych szkoły i rodziców
Aksjologiczne podstawy treści programowych przedmiotu (załącznik do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 kwietnia 1998 r. w sprawie wprowadzenia do nauczania szkolnego przedmiotu "Wiedza o życiu seksualnym człowieka"), przełamują biologiczno - przedmiotowe traktowanie człowieka. Wskazuje się na potrzebę realizacji więzi emocjonalnej i możliwości kierowania własnym rozwojem. Dlatego też zobowiązuje się nauczycieli realizujących przedmiot do:
- wspierania wychowawczej roli rodziny poprzez integrowanie działań rodziców i szkoły, aby przygotować młode pokolenie do pełnienia przyszłych ról małżeńskich i rodzinnych w sposób dojrzały i odpowiedzialny,
- pomocy w kształtowaniu pozytywnego stosunku do płciowości, miłości i rodziny, przekazywania rzetelnej wiedzy, dostosowanej do wieku, potrzeb i poziomu rozwoju ucznia, na temat zmian biologicznych, psychicznych i społecznych na różnych etapach rozwoju człowieka.
Jedynie takie ujęcie powyższej problematyki może przyczynić się do wykształcenia formacji młodych ludzi, których wybory życiowe będą dokonywane w duchu odpowiedzialności, troski oraz szacunku dla samych siebie i innych.





Dokumenty

© Departament Spraw Rodziny